Kohë të vështira dhe sfiduese për shëndetin mendor të njerëzit është duke kaluar bota pas shpërthimit të koronavirusit. Kjo për shkak të kufizimeve, izolimit nga miqtë e të afërmit, humbja e vendit të punës, së të ardhurave, stabilitetit ekonomik.
Por tashmë ndërsa disa prej nesh mund ta kenë përballuar më së miri, ekspertët shqetësohen se aftësia jonë emocionale do të fillojë të dobësohet, ndërsa kërcënimi nga COVID-19 po zvarritet.
“Ne po jetojmë vazhdimisht me një nivel frike. Kështu sistemi ynë nervor simpatik mund të qëndrojë në gjendje të tronditur”, tha këshilltari i traumave Jane Webber, një profesor i arsimit të këshilltarëve në Universitetin Kean në New Jersey, shkruan CNN.
Por cilat janë disa nga shenjat që aftësitë tona përballuese po bëhen më të dobëta dhe më të rrezikshme?
1.Gjumë i dobët
“Kur makthet bëhen një gjë e rregullt dhe cilësia jonë e gjumit është vazhdimisht e keqe, kjo është shpesh shenja e parë që mund të kemi nevojë për të ndërmarrë veprime për të përmirësuar shëndetin tonë mendor,” tha Springer.
Gjumi i dobët është një shpatë me dy tehe: Jo vetëm ankthi krijon gjumë të dobët, por mungesa e gjumit cilësor mund të çojë në ankth, stres dhe depresion. Lajmi i mirë është se ushtrimi dhe praktikimi i higjenës së mirë të gjumit shpesh mund të na ndihmojë të riktheheni në rrugën e duhur.
2.Përqëndrimi në lajmet e këqija
Fokusimi tek shikimi i raporteve alarmante të mediave mbi rritjen graduale të infeskoneve apo viktimave nga virusi dhe shkatërrimit të ekonomisë është një tjetër flamur paralajmërues, sipas Springer.
3.Humbja e interesit dhe kënaqësisë
Një shenjë edhe më serioze, tha Springer, është kur humbasim shijen për të pasur lidhje me të tjerët dhe ndalemi vetëm tek miqtë dhe familja.
4.Pafuqia
Nëse kërcënimi aktual i COVID-19 ka ringjallur ndjenjat e pafuqisë, të tilla si përballja e dhunës në shtëpi, ose nga humbja e identitetit dhe qëllimit pasi të jeni pushuar nga puna, kjo mund të jetë gjithashtu një shenjë kryesore e rrezikut, thonë ekspertët.
5.Mendimet e vetëvrasjes
Të jesh kaq i pashpresë dhe në ankth sa të fillojmë të mendojmë t’i japim fund jetës sonë është natyrisht një shenjë që nevojitet ndihmë e menjëhershme profesionale, thanë ekspertët.
POR ÇFARË MUND TË BËNI PËR TË NDIHMUAR VETEN TUAJ
1.Qëndroni të lidhur me miqtë tuaj
Gjëja e parë që duhet të bëni është të qëndroni të lidhur në shoqëri me miqtë dhe të dashurit edhe pse jeni fizikisht larg. Teknologjia është një mënyrë e shkëlqyeshme për shumë prej nesh për ta bërë këtë, por edhe gjyshërit tanë, mund të jenë po aq të aftë në përdorimin e Facebook, Facetime dhe Zoom, për shembull.
2.Zgjeroni rrethin tuaj shoqëror
Shtoni më shumë njerëz në rrethin e miqve tuaj dhe të bashkëpunëtorëve ndonëse nuk jeni shumë të afërt dhe i vendosni ata në komunikimin tuaj të përditshëm.
3.Merr frymë thellë
Në seancat e terapisë, Ëebber tha “gjëja që ne duhet të bëjmë më shumë është frymëmarrja e thellë. Është falas, nuk kushton asgjë dhe me të vërtetë funksionon.”
4.Praktikoni mirënjohjen
Shkenca ka treguar që njerëzit që praktikojnë mirënjohje janë më të lumtur dhe më optimistë dhe ju lehtë mund ta mësoni veten se si ta bëni atë.
5.Merrni kontrollin e gjendjes tuaj mendore.
Luftoni përsëri kundër ankthit duke u bërë më i errët, sugjeruan ekspertët, duke marrë kontrollin se si mendoni.
6.Vendosni një orar
Shumë njerëz e gjejnë veten duke punuar me shumë orë, ose nëse nuk mund të punojnë, duke u shqetësuar për financat. Një mënyrë për të luftuar përsëri është krijimi i një programi që ndan punën ose kërkimin e punës nga familja dhe kohën e lojës, veçanërisht ushtrimin, i cili është thelbësor për rritjen e gjendjes shpirtërore.
7.Kini kujdes me mediat, veçanërisht mediat sociale.
Sigurohuni që të kufizoni sasinë e kohës që kaloni duke shikuar lajmet, veçanërisht nëse mendoni se kjo ju shkakton ankth, thanë ekspertët. Kjo mund të vlejë edhe për mediat sociale, tha Arthur Evans, Drejtori i Përgjithshëm i Shoqatës Psikologjike Amerikane, në një intervistë të fundit për seksionin në Ëashington Journal të CSPAN.
8.Plas një buzëqeshje
Prej kohësh është thënë se “e qeshura është ilaçi më i mirë”, dhe kjo vlen për ankthin e kohërave tona, thanë ekspertët.
9.Qëndroni optimist
Ka kaq shumë të panjohura kur bëhet fjalë për këtë sëmundje të re që po terrorizon botën. A do të lehtësohet gjatë muajve të ngrohtë të verës? Përmirësohemi më mirë apo keq ndersa bota fillon të hapet përsëri? Edhe më keq, a do të kthehet virusi me një hakmarrje në vjeshtë dhe dimër?
Mos lejoni që ato të panjohura t’ju trondisin ose t’ju heqin optimizmin, tha Webber. “Unë e konsideroj optimizmin si të shëndetshëm, ashtu si thembra e Akilit”, tha ajo. “Por nëse unë do të kisha zgjedhjen, optimizmi është gjithmonë më i mirë se pesimizmi. Dhe optimizmi është gjithmonë më i mirë se sa realizmi. Nëse kemi shpresë se do të bëhet më mirë, mund të jemi të zhgënjyer, por ajo shpresë, besoj gjithmonë, do të arrij person që e doni”.